Goud doet stapje terug, maar verdere opmars is goed mogelijk

ANALYSE – De goudprijs heeft recent wat terrein verloren als reactie op de zeer snelle stijging daarvoor. De correctie werd onder meer veroorzaakt doordat de Chinese centrale bank in mei weinig van goud moest hebben. In de achttien maanden daarvoor had China juist op grote schaal ingeslagen.

Verder hebben financiële markten hun verwachting over het tempo waarin de beleidsrentes door de ECB en Fed worden verlaagd, flink teruggeschroefd.

Toch is er hoogstwaarschijnlijk slechts sprake van een adempauze, voordat de goudprijs de weg omhoog doorzet.

Goud: let op China

Het zal waarschijnlijk niet heel lang duren totdat China om geopolitieke redenen de goudmarkt weer betreedt en ruimhartig de portemonnee zal trekken.

China en de Verenigde Staten zullen de komende jaren en decennia het meest bepalend zijn voor de richting van wereldeconomie en de internationale verhoudingen. Washington zal daarbij niet vrijwillig de toppositie willen delen met Beijing.

Tegenover een Amerika dat vasthoudt aan zijn vermeende rol van wereldleider en de troon absoluut niet wil delen met een strategische rivaal, staat een China dat overtuigd is van de opmars van het Oosten het verval van het Westen.

De VS streeft naar een viervoudig antwoord op de opmars van China (en die van andere opkomende landen die niet in het westerse kamp vallen):

• Handelsbarrières.
• Veiligheidsmaatregelen om te voorkomen dat China en andere kwaadwillenden de Amerikaanse samenleving en economie ontwrichten.
• Enorme subsidies voor als strategisch beschouwde technologieën en sectoren.
• Een gemeenschappelijk front met Europa en andere gelijkgezinden.

De eerste drie zijn inmiddels volop ingezet, maar de vierde – een eensgezind blok tegen China & Co – komt maar haperend en mondjesmaat van de grond.

Wat per saldo neerkomt op een vorm van 'deglobalisering' zorgt op termijn waarschijnlijk voor opwaartse inflatiedruk vanuit de aanbodzijde – vanwege onder meer stijgende productiekosten, hogere importtarieven en verstoorde aanvoerlijnen – en voor toenemende onzekerheid over de mondiale groeivooruitzichten en internationale stabiliteit. Dit inflatievooruitzicht is positief voor de goudprijs.

China loopt risico met tegoeden in dollars en euro's

In een dergelijk verslechterend geopolitiek klimaat moet China er rekening mee houden dat, als grote tegoeden in de VS en Europa aangehouden worden, deze geblokkeerd zo niet geconfisqueerd kunnen worden. Net zoals Iran en Rusland is overkomen.

China beschikt over dusdanig grote buitenlandse reserves dat het daarmee buiten beleggingen in Europa en de VS niet goed uit de voeten kan. Goud is dan een logisch alternatief.

Bovendien kan goud in eigen land bewaard worden. Wij verwachten derhalve dat Beijing de buitenlandse reserves verder zal diversifiëren door het aandeel van goud te verhogen. Ook omdat goud nog altijd maar een klein deel van de Chinese reserves uitmaakt vergeleken met menig ander land.

Politieke spanning in Europa door opmars radicaal-rechts

Vanuit politiek oogpunt vormt de onzekere situatie in Europa een potentiële boost voor de goudprijs.

Bij de Europese verkiezingen van begin juni waren radicaal- en extreemrechtse partijen succesvol. In reactie op de uitslag heeft de Franse President Emmanuel Macron zelfs nieuwe parlementsverkiezingen uitgeschreven. Daarop schoot het renteverschil tussen Franse en Duitse langetermijnrentes omhoog en daalden Franse aandelenkoersen.

Financiële markten vrezen dat de nieuwe politieke verhoudingen overheidstekorten flink zullen vergroten. Zolang dit gevaar alleen in Frankrijk dreigt, blijft de schade voor geheel Europa beperkt, maar de rechts-populistische opmars is in grote delen van Europa zichtbaar.

Op korte termijn zal de Europese eenheid waarschijnlijk minder te lijden hebben dan krantenkoppen over de verkiezingsuitslag deden vermoeden: centrumpartijen behouden een vrij grote meerderheid in het Europees Parlement. Bovendien is het maar de vraag of populistische partijen goed kunnen samenwerken.

Echter, op langere termijn kan de Europese eenheid onder grote druk komen te staan. De electorale trend van het midden naar de rechterflank is namelijk onmiskenbaar: in 2004 haalden christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen samen 77 procent bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. In 2019 was hun stemmenaandeel geslonken tot 58 procent en dit jaar verder naar 55 procent. Daarbij is opvallend dat partijen op de rechtervleugel van het politieke spectrum erg veel steun kregen van jongere stemmers.

Deze ontwikkeling betekent dat Europese samenwerking een stuk moeilijker wordt – waardoor Europa nog kwetsbaarder wordt voor geopolitieke bedreigingen – en dat de kans toeneemt dat de ECB gedwongen wordt tot financiering van overheidstekorten.

Druk op centrale banken om beleidsrente te verlagen

De grote centrale banken zijn vooralsnog vooral bezig met inflatiebestrijding via het hoog houden van de reële rentes. Voor edelmetalen is dit negatief; zij floreren doorgaans juist bij lage reële rentes.

De ECB en de Federal Reserve hebben wel te maken met een timingsrisico: als een centrale bank prioriteit geeft aan de inflatiedoelstelling en wacht met renteverlagingen totdat de economie al relatief sterk is verzwakt, neemt het risico op een recessie toe. Dat kan in de huidige situatie rampzalig uitpakken, omdat veel landen kampen met hoge schulden.

De reële rente moet dus snel omlaag, als de economische groei terugvalt. Dit punt lijkt nog niet bereikt, maar komt snel dichtbij en lagere rentes kunnen goud in de kaart spelen.

Goud beschermt tegen diverse risico's

Als we dus kijken naar de positie van China, de politieke situatie in Europa én de druk op westerse centrale banken om rentes te verlagen, is goud is één van de beste manieren voor beleggers om zich te beschermen tegen bovenstaande risico’s.

Samenvattend zien we de komende kwartalen tot jaren veel vraag naar goud optreden door opnieuw grote aankopen door de Chinese centrale bank en door andere niet-westerse landen, het risico van oplopende overheidstekorten, angst voor inflatie en oplopende geopolitieke spanningen.

Vooralsnog is het monetaire beleid ongunstig voor de goudprijs, maar dit zien we over enkele kwartalen draaien. Eerst om de economie te stimuleren en daarna om de te grote overheidstekorten te financieren.

Per saldo verwachten we daarom dat goud nog even in een consolidatiefase blijft, maar dat de kansen daarna weer keren.

Eddy Markus is hoofdeconoom en oprichter van en Andy Langenkamp is senior strategisch analist bij ECR Research en ICC Consultants